Bài 5
NHẬN ĐỊNH HẰNG NGÀY
0. Mục đích và đường đi
a. Mục đích
Bài này có mục đích giúp người ta mỗi ngày biết đọc lại ngày sống của mình.
1) để nhận ra bàn tay săn sóc yêu thương của Cha trong đầy dẫy các ơn của Ngài.
2) và nhận ra sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần trong cầu nguyện và cuộc sống
để biết cầu nguyện
và biết sống theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
b. Đường đi
Để đạt mục đích trên, chúng ta sẽ làm những công việc sau đây:
1) Nhận định theo sự hướng dẫn của người điều động.
2) Phân tích việc vừa làm để hiểu rõ hơn cách làm.
3) Tóm tắt cách làm để dễ áp dụng.
4) Nhận chân giá trị của phương pháp.
5) Tập nhận định để biết nhận định.
1. Nhận định theo sự hướng dẫn
1) Trước khi nhận định, cần hiểu rõ bạn nhận định để làm gì và làm như thế nào?
Cầu nguyện cách nào cũng phải trải qua ba giai đoạn, thì nhận định cũng thế, cũng phải trải qua 3 giai đoạn: nhập nguyện, nhận định và kết nguyện.
a. Nhập nguyện
Sau khi đến một chỗ thích hợp, bạn hãy ngồi thẳng lưng.
Hãy để cho thân xác thư giãn, tâm hồn bình an.
Sau đó, hãy hình dung Chúa đang nhìn bạn một cách âu yếm.
Rồi hướng về Chúa Thánh Thần và xin Ngài giúp bạn biết đọc lại ngày sống để nhận ra các ơn Chúa ban, cách cầu nguyện Chúa chỉ, lối sống Chúa muốn và cách sống quyết tâm.
Cuối cùng xin Ngài ban sức mạnh để quyết sống theo sự hướng dẫn của Ngài.
b. Nhận định
Nhập nguyện xong, bạn hãy để Chúa Thánh Thần giúp nhận ra.
* Các ơn Chúa ban,
* Cách cầu nguyện Chúa chỉ.
* Lối sống Chúa muốn.
* Cách sống quyết tâm.
1) Các ơn Chúa ban
Mục đích của việc nhận ra các ơn Chúa ban là để nhận ra bàn tay săn sóc yêu thương của Chúa trong các ơn tràn trề và nhưng không của Chúa mà tạ ơn và quyết tâm đáp trả.
Bạn hãy ôn lại những ơn Chúa ban hằng ngày, bất kể bạn tốt hay xấu, như không khí, nước dùng, ánh sáng. Bao giờ Chúa cũng ban nhưng không và dư dật. Đó là ơn thường hằng thường xuyên ban cho bạn và mọi người.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng lời nói và cử chỉ.
Cũng hãy nhớ lại những ơn Chúa chỉ ban cho bạn (và một số người) như nụ cười dễ thương, bạn có mà nhiều người không có.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng lời nói và cử chỉ.
Bây giờ bạn hãy nghĩ đến những ơn không thường hằng mà hôm nay Chúa mới ban cho bạn và một số người nhất định. Chẳng hạn, bạn ao ước thi đậu và hôm nay được tin bạn thi đậu.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng lời nói và cử chỉ.
Sau cùng, hãy nghĩ đến những ơn không thường hằng và bạn không thích. Chẳng hạn bạn hằng ao ước để mẹ bạn khỏe luôn mà hôm nay bạn lại được tin mẹ bạn ngã bệnh nặng.
Bạn hãy xin Chúa giúp bạn nhìn ra Chúa và tình yêu của Chúa trong đó.
2) Cách cầu nguyện Chúa chỉ
Bây giờ hãy quan sát sự biến đổi do việc cầu nguyện của bạn.
Việc cầu nguyện của bạn có biến đổi bạn hay không?
Nếu biến đổi thì
+ biến đổi những gì? Cách suy nghĩ, cảm thức, lối phản ứng, lời nói, việc làm?
+ biến đổi thế nào? Sâu hay nông? Căn bản hay tùy phụ?
+ Bạn đã cầu nguyện như thế nào mà được biến đổi như vậy? Hãy tiếp tục cầu nguyện như vậy.
Nếu không biến đổi thì tại sao?
+ Có phải vì bạn đã không cầu nguyện đủ giờ, đúng cách, cẩn thận không? Hay bạn đã quá dựa vào mình?
+ Nếu không phải do bạn thì phải chăng Chúa muốn bảo bạn điều gì? Điều chỉnh cách cầu nguyện, thay đổi lối sống?…
Như vậy, Chúa muốn bạn cầu nguyện thế nào? Hãy thưa chuyện cùng Chúa.
3) Lối sống Chúa muốn
Muốn luôn luôn sống theo ý Chúa, bạn hãy nhìn lại những biến cố trong ngày từ lần nhận định chót cho tới bây giờ.
Hãy bắt đầu từ những sự kiện đầu tiên ngay sau lần nhận định chót. Hãy nhìn từ sự kiện hiện ra bên ngoài đến những tâm trạng bên trong. Biểu hiện bên ngoài: việc làm, lời nói, cử chỉ, thái độ. Tâm trạng bên trong: xúc cảm, tình cảm, hình ảnh, tư tưởng. Sau đó, bạn sang biến cố tiếp cho tới giây phút hiện tại.
Trong các biến cố được nhìn lại, bạn cần phải xem cái gì trong mỗi biến cố ấy có những dấu hiệu của Thánh Thần là bác ái, bình an, hoan lạc (Gl 5,22) và xem cái gì khiến bạn ích kỷ, âu lo và buồn sầu là đường đi ngược với Thánh Thần.
4) Cách sống quyết tâm
Bạn đã có những quyết tâm nào?
Bạn thấy Chúa ThánhThần đã hướng dẫn và thúc đẩy bạn sống điều quyết tâm ấy như thế nào?
Bạn đã sống theo sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần như thế nào?
Bạn thấy bạn đã phản lại cách bạn sống điều quyết tâm ra sao?
Như vậy, Chúa muốn bạn sống quyết tâm thế nào? Hãy thưa chuyện với Chúa.
c. Kết nguyện
Như vậy, Chúa yêu bạn như thế nào? Chúa muốn bạn cầu nguyện, sống và thực hiện quyết tâm như thế nào? Hãy trả lời cho Chúa. Rồi kết thúc. Nên ghi lại kết quả một cách đầy đủ, chính xác, rõ ràng và ngắn gọn.
2. Phân tích để hiểu rõ
a. Nhận định để làm gì?
b. Nhận những gì?
c. Nhận định các ơn?
Có những loại ơn nào?
Nhận ra các ơn để làm gì?
Làm sao để nhận ra các ơn?
Khi đã nhận ra các ơn thì phải làm gì?
d. Nhận định cách cầu nguyện Chúa chỉ.
Nhận định cách cầu nguyện để làm gì?
Làm sao nhận ra cách cầu nguyện Chúa chỉ?
Khi đã nhận ra cách cầu nguyện Chúa chỉ, thì phải làm thế nào?
đ. Nhận định lối sống Chúa muốn
Nhận định lối sống Chúa muốn để làm gì?
Làm sao nhận ra lối sống Chúa muốn?
Khi đã nhận ra lối sống Chúa muốn thì ta phải làm thế nào?
e. Nhận định cách sống quyết tâm
Bạn đang có những quyết tâm nào?
Nhận định lối sống quyết tâm để làm gì?
Muốn nhận ra cách sống quyết tâm mà Chúa muốn thì phải làm thế nào?
Khi đã nhận ra thì phải làm thế nào?
f. Kết thúc
Để kết thúc, phải làm những gì?
Tại sao phải làm những công việc ấy?
3. Tóm tắt
Tóm tắt để dễ nhớ dễ dùng. Để nhận định ngày sống, bạn hãy làm những công việc sau đây:
a. Nhập nguyện
Sau khi ổn định, định tâm, nhận diện, xin giúp và xin ơn một cách vắn tắt, hãy đi ngay vào việc nhận định.
b. Nhận định
1) Các ơn Chúa ban
Mục đích của việc nhận ra các ơn Chúa ban là để nhận ra bàn tay săn sóc yêu thương của Chúa trong các ơn tràn trề và nhưng không của Chúa mà tạ ơn và quyết đáp trả.
Trước tiên, hãy ôn lại những ơn Chúa ban hằng ngày, bất kể bạn tốt hay xấu. Bao giờ Chúa cũng ban nhưng không và dư dật cho bạn và mọi người. Đó là ơn thường hằng chung.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng một vài lời nói và cử chỉ.
Nếu có những ơn Chúa luôn luôn ban một cách nhưng không và dư dật, nhưng Chúa chỉ ban cho bạn và một số người mà thôi, thì đó là những ơn thường hằng riêng.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng một vài lời nói và cử chỉ.
Tiếp đến, hãy nghĩ đến những ơn không thường hằng mà hôm nay Chúa mới ban cho bạn và một số người nhất định.
Hãy diễn tả tâm tình tri ân bằng một vài lời nói và cử chỉ.
Sau cùng, hãy nghĩ đến những ơn không thường hằng mà bạn không thích.
Hãy xin Chúa giúp bạn nhìn ra Chúa và tình yêu của Chúa trong đó.
2) Cách cầu nguyện Chúa chỉ
Sau đó, hãy quan sát xem việc cầu nguyện của bạn có biến đổi bạn hay không?
Nếu biến đổi thì
+ biến đổi những gì? Cách suy nghĩ, cảm thức, lối phản ứng, lời nói, việc làm?
+ biến đổi thế nào? Sâu hay nông? Căn bản hay tùy phụ?
+ Bạn đã cầu nguyện như thế nào mà được biến đổi như vậy? Hãy hứa với Chúa bạn tiếp tục cầu nguyện như vậy.
Nếu không biến đổi thì tại sao?
+ Có phải vì bạn đã không cầu nguyện đủ giờ, đúng cách, cẩn thận không? Hay bạn đã quá dựa vào mình?
+ Nếu không phải do bạn thì phải chăng Chúa muốn bảo bạn điều gì? Điều chỉnh cách cầu nguyện, thay đổi lối sống?
Như vậy, Chúa muốn bạn cầu nguyện thế nào? Hãy thưa chuyện cùng Chúa.
3) Lối sống Chúa muốn
Muốn luôn luôn sống theo ý Chúa, bạn phải nhìn lại những biến cố trong ngày từ lần nhận định chót cho tới bây giờ.
Hãy bắt đầu từ những sự kiện đầu tiên ngay sau lần nhận định chót. Hãy nhìn từ sự kiện bên ngoài đến những phản ứng bên trong: những tư tưởng, tình cảm, cảm xúc, những điều tưởng tượng và trạng thái tâm hồn. Sau đó bạn sang biến cố tiếp cho tới giây phút hiện tại.
Trong các biến cố được nhìn lại, bạn cần phải xem cái gì trong mỗi biến cố ấy có những dấu hiệu của Thánh Thần là bác ái, bình an, hoan lạc (Gl 5,22) và xem cái gì khiến bạn ích kỷ, âu lo và buồn sầu là đường đi ngược với Thánh Thần.
4) Cách sống quyết tâm
Bạn đã có những quyết tâm nào?
Bạn được Chúa thúc đẩy thế nào để sống quyết tâm?
Bạn đã đi theo sức thúc đẩy ấy như thế nào?
Thinh lặng để nhận ra ngón tay Chúa chỉ cho bạn biết phải sống quyết tâm như thế nào?
c. Kết nguyện
Nhìn chung lại, bạn thấy Chúa muốn bạn sống với Chúa thế nào, cầu nguyện, sống đạo và sống quyết tâm ra sao.
Thưa chuyện cùng Chúa để kết thúc.
Ghi lại đầy đủ, chính xác, vắn tắt và rõ ràng.
4. Nhận chân giá trị
Cách làm này có những lợi ích nào?
Có những lợi ích sau:
1) Nhận ra các ơn giúp bạn cảm thức một cách cụ thể Chúa luôn ở bên ta, luôn săn sóc yêu thương bạn. Nhờ đó lối nhìn của bạn về Chúa, về người khác và về vũ trụ và về bản thân bạn sẽ được biến đổi dần dần. Đức tin, đức cậy, đức mến, được phát triển. Bạn luôn được thúc đẩy sống trong tâm tình tạ ơn.
2) Nhận định cách cầu nguyện của bạn sẽ giúp điều chỉnh cách cầu nguyện để dần dần biết cầu nguyện theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần. Nhờ đó việc cầu nguyện của bạn sẽ có sức biến đổi.
3) Nhận định lối sống giúp bạn dần dần biết sống theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
4) Nhận định cách thực hiện quyết tâm.
Công việc làm này vừa nhắc nhở người cầu nguyện luôn nhớ thực hiện điều quyết tâm, vừa thúc đẩy họ sống quyết tâm theo sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.
5) Ghi lại có ích lợi gì?
Ghi để đọc lại mà đối chiếu lối sống hiện tại với quá khứ của bạn, nhờ đó biết bạn đang tiến, dậm chân tại chỗ hay lùi bước. Nó đề phòng tình trạng xuống dốc.
5. Tập nhận định để quen nhận định
Muốn tập quen nhận định cuộc sống, trước hết hãy tập từng phần. Khi đã thành thạo từng phần mới luyện tập toàn tiến trình như bản tóm trên đây.
a. Tập từng phần
Toàn tiến trình nhận định gồm sáu phần: nhập nguyện, nhận định các ơn, nhận định cầu nguyện, nhận định ngày sống, nhận định quyết tâm và kết nguyện. Mỗi phần có thể tiến hành theo năm bước được phân phối theo bảng sau: hướng dẫn làm thử, hướng dẫn phân tích, hướng dẫn tóm tắt, hướng dẫn lượng giá, tập tự làm lấy như bảng sau:
|
Bài |
1.Thử làm |
2.Phân tích |
3.Tóm tắt |
4.Lượng
giá |
5.Tập làm |
|
B1 |
Nhập nguyện |
|
|
|
|
|
B2 |
Các ơn |
|
|
|
|
|
B3 |
Cầu nguyện |
|
|
|
|
|
B4 |
Lối sống |
|
|
|
|
|
B5 |
Cuộc sống |
|
|
|
|
|
B6 |
Kết nguyện |
|
|
|
|
|
B7 |
Toàn bài |
|
|
|
|
b. Tập toàn bài
Mỗi ngày nhận định rồi thỉnh thoảng chia sẻ với nhóm để giúp đỡ lẫn nhau cho tới khi thành thạo.